خانه-به-دوش
از همه چیز از همه جا، گاهی فقط خودمخانه-به-دوش
از همه چیز از همه جا، گاهی فقط خودمارگ کریمخان زند
ارگ کریمخان یکی از جاذبههای گردشگری و توریستی در شهر شیراز است. بنایی که هم به لحاظ نظامی از معماری فوقالعادهای برخوردار است، - با دیوارهای 12 متری و برجهای 14 متری در چهار طرف بنا- هم به لحاظ مسکونی؛ چراکه بخش درونی آن، که محل زندگی کریمخان بوده با اتاقها و ایوانهای نقاشی شده و باغچهها و آبنماها تزیین شده است.
ارگ چرا؟
کریمخان در مرکز شهر شیراز در شمال شرق میدانی، ساختمانی برای خود ساخت و آنجا شروع به زندگی کرد اما چون فردی نظامی بود، برای امنیت اندرونیاش، چهار برج در چهار طرف این بنا ساخت. همچنین، خندقی اطراف آن حفر کرد که امروزه خبری از آن نیست. ارگ، در اصل به معنی قلعهای است که در میان قلعهای بزرگتر ساخته شده باشد. با اینکه این بنا نشانی از ارگ ندارد، اما مردم خودشان آنجا را به نام «ارگ کریمخان» نامگذاری کردند.
اتاقهای ارگ
وارد ارگ کریمخان که بشویم در اضلاع شمال، غرب و جنوب یک ایوان با شش اتاق مسکونی دیده میشود و در ضلع شرقی نیز حمام خصوصی ساخته شده است. داخل اتاقها مزین به گچبری و مقرنسکاری است، همچنین طاقچههایی در اتاقها تعبیه شده که نقوش تذهیب بالای آن، جلوهای خاص به فضا بخشیده است. پنجرههای مشبک و شیشههای رنگین نیز خود به تنهایی بخش اعظمی از زیبایی بنا را به دوش میکشد.
شاهنشین
شاهنشین در همه عمارتهای تاریخی وجود دارد. اتاقی که سقفی مرتفعتر از سایر اتاقها دارد، با درهای متعدد که گاهی آن را پنجدَری نیز مینامیدند؛ که مجللتر و با تزیینات زیباتری نسبت به دیگر اتاقهای اندرونی ساخته میشده است. ارگ کریمخان، دارای سه شاهنشین است، شاهنشین شمالی، مناسب فصل زمستان و شاهنشین غربی، مناسب برای روزهای گرم تابستان. جالب اینکه از شاهنشین سوم، در همهی فصلهای سال استفاده میشده است.
حمام
امروزه در هر عمارت یا کاخی که برای گردشگری میرویم، حمام هم بهعنوان یکی از دیدنیهای بنا برایمان جذاب است، چراکه هم به لحاظ معماری و هم به لحاظ تزییناتِ دستنخورده، حرفی برای گفتن دارد.
از آنجا که باید همهچیز در خور خانواده سلطنتی ساخته میشد، وسعت این بخش از بنا نیز زیاد و دارای قسمتهای مختلفی بوده است. مثلاً بخش "سربینه" در این حمامها تنها مخصوص تعویض لباس نبوده و کارهایی مثل مشتومال، خالکوبی، حجامت، درست کردن چای و قلیان نیز در آن انجام میشده.
حرف آخر
اگر از خودتان میپرسید که چرا باید برای دیدن این بنا بروید، پاسخ این است که اولین نکتهی مهم در این بنا، یادگار بودن آن از دوران زندیه است، از وکیلالرعایا، هوشمندترین پادشاهی که، پادشاهی نکرد.
همچنین از شما دعوت میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر و مرتبط با گردشگری به مجله دلتا مراجعه کنید.
چادگان، شمال کوچولویی در اصفهان
چادگان، ییلاقی نزدیک زاینده رود است. سالها پیش، قسمتی از حکومت هخامنشی، سر راه جادهای بود که آپادانا را به شوش، پایتخت زمستانیِ داریوش وصل میکرد. بنابراین، گذشته از آب و هوا، به دلیل نظامی و سیاسی نیز اهمیت زیادی داشته است. تنها جایی که وقتی اسکندر حکومت مرکزی ایران را به دست گرفت؛ نتوانست به دلیل کوهستانی بودن راه، آنجا را نیز مانند تخت جمشید به آتش بکشد.
امروزه چادگان به دلیل آب و هوای عالی و نزدیک بودن به زاینده رود، همراه با طبیعت بکر و سرسبز آن جزء یکی از مناطق گردشگری استان اصفهان برای توریستها شده است که متاسفانه کمتر از آن حرفی به میان میرود.
خانههای ویلایی
یک ساعت و نیم که از اصفهان به سمت غرب برانید؛ به چادگان میرسید. نزدیک زاینده رود، که خود یکی از دلایل پیدایش شهر چادگان است. در این منطقه، خانههایی ویلایی در دامنهی سلسله کوههای زاگرس ساخته شده و آنهایی که چشماندازی از رود را در پنجرههای خود دارند، به مراتب گرانترند.
تفریحگاه
دهکده چادگان با آب و هوای معتدل و دلانگیزش، به تنهایی یک نقطه تفریحی گردشی است؛ اما جالب است بدانید امکانات دیگری مثل باشگاه سوارکاری، قایقهای پدالی و موتوری برای قایقسواری در زایندهرود و سد چادگان، وَ همچنین زمینهای ورزشی متعدد مانند زمین فوتبال و والیبال و بسکتبال و تنیس نیز در دل این مجموعه جای دارد.
امکانات رفاهی
اگر شما طرفدار سفرهای خانوادگی و یا گردشهای جمعی با دوستانتان باشید، میتوانید برای یک پیکنیک حسابی خود را آماده کنید. در اینجا استخرهای استاندارد برای خانمها و آقایان ساخته شده تا بتوانید در تابش مطبوع خورشید تنی به آب بزنید. همچنین، پیست دوچرخهسواری و تلهکابین نیز برای خانوادهها گزینه مناسبی است. و البته که رستورانهای متعددی نیز برای شما عزیزان در این دهکده ایجاد شده است.
بیشتر بدانیم
در این دهکده بیشتر ساکنان با گویش و لهجه اصفهانی صحبت میکنند، اما تعدادی از اهالی نیز ترکزبان هستند .
کبوترخانه یا برج کبوتر
در چادگان برج کبوتری چهار طبقه بنا شده، با معماری کهن و زیبا که خود یک جاذبه توریستی در این منطقه محسوب میشود. سازههایی خشتی که در اصفهان گاهی حتی 400 سال پیش ساخته شدهاند؛ با دیوارهای منحنیشکل، تامارها نتوانند از آن بالا بروند. در کلِ استان اصفهان، حدود 4 هزار کبوترخانه بنا شده است.
حرف آخر
زیباییها در ایران به قدری است که گاهی به شهرهای بزرگ سفر میکنیم، اما چون از مناطق گردشگری آن بیخبریم؛ از خانه خودمان در میآییم و به خانهای دیگر در جای دیگر میرویم، بی اینکه از طبیعت و مناطق دیدنی آن شهر دیدن کنیم، چه رسد به دهکده کوچکی مانند چادگان، ما، اما با معرفی این مناطق، آرزو میکنیم که بتوانید در کنار سفرتان از زیباییهای بیشمار این مناطق نیز لذت ببرید.
همچنین از شما دعوت میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر و مرتبط با گردشگری به مجله دلتا مراجعه کنید.
خانه طباطبایی ها عروس خانه های ایران
در مطلب قبل به شهر کاشان سری زدیم و به معرفی تعدادی از جاذبههای گردشگری این شهر کوچک اما تاریخی و زیبا پرداختیم. در این مقاله به معرفی خانه طباطباییها در این شهر خواهیم پرداخت. از نظر مساحت، کاشان شهری نه چندان بزرگ است و خبر خوب اینکه شما میتوانید در یک روز و یا نهایت دو روز از تمام شاهکارهای معماری حاصل دست استادان بزرگ مانند خانه طباطباییها، خانه بروجردیها، مسجد جامع و... در این شهر دیدن کنید، و یا به تپه سیلک سر بزنید و آثار به جای مانده از قوم کهن در این سرزمین را ببینید، و در نهایت، کنار آبشار نیاسر به گردش بپردازید.
خانه طباطباییها
در خیابان تاریخیِ علوی، کنار امامزاده سلطان امیر احمد، پس از گذشتن از چند بنای تاریخی، به خانهای میرسیم که به دلیل تلفیقی از هنر و معماری به شاهکاری بینظیر تبدیل شده و آن را عروس خانههای ایران مینامند؛ «خانه طباطباییها»؛ جلوهای باشکوه از هنر معماری ایرانی.
معماری
هنگامی که معمارِ مشهور دوره قاجار، استاد «علی مریم کاشانی» اولین سنگ این بنا را نهاد، هرگز فکر نمیکرد پس از سالها آنچه میسازد مشهورترین و بزرگترین و شکوهمندترین اثر به جای مانده از وی شود. حاج سید جعفر طباطبایی، تاجر فرش بود و تصمیم گرفت خانهای مجلل برای خود بسازد. استاد علی مریم، خانه طباطباییها را با تزئیناتِ چشم نوازی از گچبریها، نقاشیها، شیشههای رنگی، ارسی و.... مزین کرد.
عروس حجابدار
از آنجا که در قدیم رسم بود قسمتهای درونی خانه دیده نشود، خانه را حجابدار میساختند. عروسِ خانههای ایران، خانه طباطباییهای کاشان، نیز به همین صورت است. یعنی بخشهای درون خانه و بیرون آن، هیچ ارتباطی از نظر بصری نداشته تا ساکنان بتوانند به راحتی در آن تردد کنند. به طور مثال این خانه 4 حیاط دارد که فقط یکی از آنها متعلق به بخش بیرونی بوده و سه حیاط دیگر بخش اندرونی.
شاه نشین، مجللترین بخش خانه
از آنجا که تاجر فرش ثروتمندی دستور ساخت این خانه را داده بود، باید این بنا در خور حضور مهمانانِ بازرگان و تجار ساخته میشد، لذا مجللترین بخش این خانه، تالار شاهنشین آن است. اتاقی هفتدر با سقفی بلند، مزین به گچبریهای استادانه و بینظیر و همچنین قطعات آینه و مقرنسکاری. شیشههای رنگیِ پنجرههای مشبک و نورگیرها در کنار بازتاب نور از آینههای کار شده در گچبریها، زیبایی این تالار را دوچندان میکند.
ایوان آینه، نقش فرشی بر سقف
ایوانی منحصربهفرد مقابل تالار شاهنشین در خانه طباطباییها وجود دارد که سقف آن شکوهمندترین جلوه هنر معماری این بنا را به نمایش گذاشته است. گچبری ظریف با آینهکاریِ چشمنواز که نقش بینظیری از فرش کاشان را با طرح لچک و ترنج، به نمایش گذاشته است. فرشی پهن شده در سقف؛ گفته میشود آن زمان، فرشی با همین نقش در ایوان پهن بوده تا بر جلوه بصری این بخش بیفزاید.
حرف آخر
جلوههای بینظیر معماری این بنا به قدری است که ممکن هست ورود شما دست خودتان باشد، اما خروجتان بسته به اینکه چهقدر بخشهای مختلف خانه طباطباییها، شما را جلب کند، هرگز دست خودتان نخواهد بود. امیدواریم ساعات بسیار خوشی را در این خانه سپری کنید.
همچنین از شما دعوت میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر و مرتبط با گردشگری به مجله دلتا مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید
همه جای ایران سرای من است/ کاشان
باغ شاهزاده ماهان، بهشتی در دل کویر
باغ شاهزاده ماهان یک باغ اشرافی است در دل کویر اما سرسبز. مهمترین جاذبه گردشگری در این باغ این است که: چطور ممکن است در کویر، با آب و هوایی خشک و درجه حرارتی یکسان از آفتاب، درون باغ بهشتی سرسبز و خرم است، اما خارج از دیوارهای حصارِ باغ، جهنمی سوزان؟
بزرگترین و زیباترین باغ ایرانی که مانند زمردی مستطیلشکل، بر حلقه طلایی شنهای کویر میدرخشد. با فضایی دلانگیز و چشماندازی روحنواز، که هنگام ورود به باغ و گذشتن از سردر، مانند تابلوی نقاشی مقابل چشمانتان ظاهر میشود؛ با جریان آب حیات که از قناتی سرچشمه میگیرد؛ حاصل از برفهای ارتفاعات کوه چوپار.
تلفیق هنر معماری و آبرسانی شگفتانگیز
باغ شاهزاده ماهان مانند دیگر بناهای دوره قاجار، از عمارتی برای سکونتِ مَلک و به قولی شاهنشین، عمارتهای کوچکتر برای خدمه، بستانها و سَردر، تشکیل شده است؛ در زمینی به مساحت 7.5 هکتار، با دو بنای سردرخانه و بالاخانه. به دلیل آب و هوای خشک این ناحیه، از سیستم حیرتآورِ به جریان در آوردن آب، در این باغ بهره کافی برده شده. زمین شیبدار آن، به شکل پلهکانی ساخته شده تا درختانِ سر به فلک کشیده باغ را از مرتفعترین نقطه تا انتهاییترینِ آن، کاملاً سیراب کند.
تفرجگاه
گذشته از اینکه این باغ به حدی شکوه معماری را به نمایش گذاشته که از دیدن آنها خسته نخواهید شد؛ میتوانید در حین گشت و گذار در بخشهای مختلف، از امکانات رفاهی این باغ نیز بهره ببرید.
رستوران، که یکی از بخشهای اصلی هر تفریح و گردشی به شمار میرود، در امارت اصلی و بخش شاهنشین آن تعبیه شده است. بخشی داخل بنا و بخشی فضای باز اطراف آن مانند ایوان، با مناظر زیبای زیر پاهای شما.
در جایی تعدادی از اتاقهای این مجموعه نیز تبدیل به غرفههای فروش سوغات شدهاند، با تزئیناتی دلانگیز از فرش و گلیم و اشیای سنتی.
و در نهایت اگر تصمیم داشتید شبی به یادماندنی را در این مکان شگفتانگیز بگذرانید، مهمانسرای باغ با امکاناتی مناسب میزبان شما عزیزان خواهد بود.
برای رسیدن به باغ شاهزاده در حدود ۲ کیلومتری شهر ماهان و ۳۵ کیلومتری مرکز کرمان، وارد جاده‌ی کرمان-بم شوید و با طی ۲۵ کیلومتر به آن برسید.
از شما دعوت میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر و مرتبط با گردشگری به مجله دلتا مراجعه کنید.
همه جای ایران سرای من است/ کاشان
جدای از کاشان ، هرجای این سرزمین پهناور که پای میگذاریم، به قدری محو زیباییها، شگفتیها و آداب و رسوم متفاوت مردم آن میشویم که دلمان می‌خواهد مکانهای متفاوت‌تری از این مرزو بوم را بیابیم و ببینیم. قسمتهایی از کشورمان که بارها و بارها از ذهنمان گذشته به آنجا سر بزنیم و جاذبههای طبیعی یا بناهای تاریخی و یا برخی مکانهای دنج را ببینیم که از چشممان دور مانده؛ اما فرصتش را نداشتیم یا هزینههای آن به ما اجازه نداده است.
کاشان، شهر هنرپرور
با اینکه کاشان شهر کوچکیاست و از نظر خیلیها جاذبه گردشگری آن فقط حمام فین و یا مراسم گلابگیریاست؛ خوب است بدانید کاشان اتفاقاً یکی از مقاصد اصلیِ بیشترِ کویرنوردان است. شاهکارهای معماری مانند: خانه بروجردیها، خانه طباطباییها، مسجد جامع، مسجد و مدرسه آقابزرگ، تیمچه امینالدوله و... همچنین تپه سیلک که هنردوستان حتماً یک بار را به آنجا سر زدهاند وَ آبشار نیاسر نیز از جاذبههای گردشگری طبیعی کاشان است.
خانه بروجردیها
در خیابان علوی شهر کاشان بنایی قاجاری ساخته شده است که قدمت آن به سال 1280 هجری قمری بازمیگردد. خانهای که «حاجآقا حسن بروجردی» در آن زندگی میکرد. بازرگانی نامدار از کاشان که معماری بنا را به دست «علی مریم کاشانی» سپرد و نقاشیها و گچبریهای چشم نوازِ بنا، زیر نظر استاد نامی ،کمالالملک، صورت گرفت.
استادان، خانه را در دو بخش اندرونی و بیرونی ساختند. حیاط مرکزی را بنا کردند و قسمتهایی مانند تالار سرپوشیده، اتاقهای تابستانی، بالاخانه، قرینه تالار اصلی و ایوان جنوبی را طراحی کردند. درست است که این جاذبه بینظیر تاریخی امروزه مقر اداره میراث فرهنگی کاشان شده اما همچنان به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری کاشان، میزبان بازدیدکنندگان است.
تیمچه امینالدوله
اگر از آن دست خوانندگانِ علاقهمند به خرید کردن و بازارگردی هستید، شما را دعوت میکینم هنگامی که به کاشان رسیدید؛ حتماً سراغ تیمچه امینالدوله را بگیرید. بازاری سرپوشیده، معروف به میانچال در چهارسوقِ بازار. باز هم استاد علی مریم کاشانی در دوره قاجار سقفی بینظیر و زیبا با تزئیناتی شگفت از آجر و کاشی و رنگبندیهای عالی خلق کرده. این فضا با نورگیرهای سقف و هدایت آفتابِ فرحبخش به مکانی چشمنواز تبدیل شده است.
آبشار نیاسر خوراک اصلی آسیابهای آبی کاشان
قدیمترها هرجا که آبی بود و دهی و دهکدهای، آسیابی آبی نیز بود تا بتوان برکت زمین، گندم را آسیاب کرد و نانی پخت. در کاشان نیز مانند دیگر شهرها آبشاری بود که 13 آسیاب آبی را خوراک میداد. سرچشمه این آبشار چشمهایاست به نام چشمه تالار، در کنار چهار طاقیِ نیاسر. میتوانید یک روز کامل را برای دیدن این جاذبه طبیعی گردشگری اختصاص دهید. به بازدید از این نقاشی بیبدیل خدا رفته، از یکی از آسیابهای مرمت شده بازدید کنید و سپس در طبیعت اطراف آبشار دمی بیاسایید.
همچنین از شما دعوت میکنیم برای خواندن مطالب بیشتر و مرتبط با گردشگری به مجله دلتا مراجعه کنید.